مقدمه
پوسیدگی دندان یکی از رایج‌ترین مشکلات دهان و دندان است که در صورت تشخیص زودهنگام به‌راحتی قابل درمان است. اما گاهی اوقات پوسیدگی آن‌قدر پیشرفت می‌کند که دیگر نمی‌توان دندان را نجات داد و تنها راه باقی‌مانده، کشیدن آن است. در این مقاله، با کمک تیم تخصصی دندانپزشکی دکتر فربد سیفی و دکتر فرزانه داشخانه بررسی می‌کنیم که چرا برخی دندان‌ها با پوسیدگی زیاد دیگر قابل نگهداری نیستند و کشیدن آن‌ها ضروری می‌شود.
پوسیدگی دندان چیست و چگونه آغاز می‌شود؟
پوسیدگی دندان یا «کرم‌خوردگی» زمانی آغاز می‌شود که اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌های دهانی، مینای دندان را به‌تدریج از بین می‌برند. در مراحل اولیه، این آسیب محدود به لایه سطحی دندان (مینا) است. اما در صورت عدم درمان، به عاج و سپس به پالپ (عصب دندان) نفوذ می‌کند.
مراحل پیشرفت پوسیدگی دندان
-
لکه سفید روی مینای دندان (مرحله اولیه قابل بازگشت)
-
نفوذ پوسیدگی به لایه عاج (نیاز به پر کردن)
-
درگیر شدن عصب دندان (پالپ) (نیاز به عصب‌کشی)
-
تشکیل آبسه یا عفونت شدید در ریشه (در برخی موارد غیرقابل درمان)
-
تخریب شدید ساختار دندان و از دست رفتن استخوان نگهدارنده (کشیدنی شدن دندان)
چرا بعضی دندان‌ها دیگر قابل نگهداری نیستند؟
۱. پوسیدگی شدید و گسترده
وقتی پوسیدگی سطح زیادی از دندان را تخریب کرده و دیواره‌های سالمی باقی نمانده باشد، امکان بازسازی وجود ندارد. در این حالت، حتی اگر درمان ریشه انجام شود، دندان شکننده و بی‌ثبات خواهد بود.
۲. نفوذ عفونت به استخوان فک
در صورت عدم درمان به‌موقع، عفونت دندان می‌تواند به استخوان زیرین سرایت کند. اگر استخوان تحلیل رفته یا دچار آبسه شده باشد، دیگر حفظ دندان امکان‌پذیر نیست.
۳. شکستگی ریشه دندان
در برخی موارد، دندان به دلیل پوسیدگی عمیق یا فشار زیاد در حین جویدن دچار شکستگی عمودی ریشه می‌شود. این نوع آسیب معمولاً قابل ترمیم نیست و دندان باید کشیده شود.
۴. درمان‌های ناموفق قبلی
دندانی که چند بار ترمیم یا عصب‌کشی شده و نتیجه مطلوبی نداشته است، به‌مرور ساختار خود را از دست می‌دهد و کشیدن آن اجتناب‌ناپذیر می‌شود.
۵. تحلیل شدید لثه و استخوان نگهدارنده
در مواردی که دندان با پوسیدگی زیاد همراه با بیماری لثه باشد، نگهداری آن ریسک بالایی دارد و بهتر است برای پیشگیری از آسیب بیشتر، کشیده شود.
علائمی که نشان می‌دهند دندان دیگر قابل نگهداری نیست
-
درد شدید و مداوم حتی پس از مصرف مسکن
-
تورم یا چرک کردن اطراف دندان
-
لق شدن دندان
-
سیاهی وسیع یا سوراخ‌های عمیق در تاج دندان
-
وجود بوی بد دهان ناشی از عفونت مزمن
-
تغییر رنگ شدید دندان (تیره یا خاکستری شدن)
آیا همیشه می‌توان دندان پوسیده را نجات داد؟
در مراحل اولیه بله. اگر پوسیدگی به موقع تشخیص داده شود، با پر کردن یا عصب‌کشی قابل درمان است. اما اگر پوسیدگی از ریشه فراتر رود یا استخوان و بافت‌های اطراف آسیب ببینند، درمان بی‌فایده خواهد بود. در این موارد، تیم دندانپزشکی دکتر سیفی و دکتر داشخانه ممکن است پیشنهاد دهند دندان کشیده شود و با ایمپلنت، بریج یا پروتز جایگزین گردد.
کشیدن دندان به چه معناست؟
کشیدن دندان به معنای برداشتن کامل دندان از استخوان فک است. این کار در صورت نیاز به‌صورت بی‌حسی موضعی و با ابزارهای حرفه‌ای انجام می‌شود. بعد از کشیدن دندان، می‌توان از روش‌های جایگزینی مانند ایمپلنت دندانی یا بریج دندانی استفاده کرد تا عملکرد و زیبایی دهان حفظ شود.
آیا کشیدن دندان درد دارد؟
با پیشرفت روش‌های بی‌حسی، کشیدن دندان امروزه تقریباً بدون درد انجام می‌شود. فقط ممکن است پس از پایان اثر بی‌حسی، احساس ناراحتی جزئی یا تورم موقتی داشته باشید که با داروهای تجویز شده کنترل می‌شود.
آیا می‌توان به جای کشیدن دندان از ایمپلنت استفاده کرد؟
بله. یکی از بهترین راه‌ها برای جایگزینی دندان از دست رفته، ایمپلنت دندانی است. پس از خارج کردن دندان پوسیده، با بررسی سلامت استخوان فک، می‌توان ایمپلنت را جایگزین کرد. این کار باعث حفظ عملکرد جویدن، زیبایی لبخند و جلوگیری از تحلیل استخوان فک می‌شود.
جلوگیری از پوسیدگی شدید و کشیده شدن دندان
برای جلوگیری از رسیدن پوسیدگی به مرحله‌ای که دندان دیگر قابل درمان نباشد، اقدامات زیر توصیه می‌شود:
-
مراجعه منظم به دندانپزشک (هر ۶ ماه)
-
رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان
-
مصرف کمتر قند و مواد شیرین
-
استفاده از فلوراید و دهانشویه ضدباکتری
-
پرهیز از مصرف دخانیات
-
درمان سریع پوسیدگی‌های کوچک
نقش تشخیص زودهنگام در حفظ دندان
هرچه پوسیدگی زودتر تشخیص داده شود، درمان ساده‌تر و موفق‌تر خواهد بود. با مراجعه منظم به کلینیک دندانپزشکی دکتر فربد سیفی و دکتر فرزانه داشخانه، میتوانید از پوسیدگی‌های مخفی پیشگیری کرده و از دندان‌های طبیعی خود بیشتر محافظت کنید.
سوالات متداول درباره کشیدن دندان به علت پوسیدگی شدید
آیا می‌توان دندان بسیار پوسیده را روکش کرد؟
اگر ساختار کافی باقی مانده باشد و ریشه سالم باشد، امکان روکش کردن وجود دارد. در غیر این صورت، کشیدن توصیه می‌شود.
بعد از کشیدن دندان، چه زمانی می‌توان ایمپلنت گذاشت؟
در بسیاری از موارد، بلافاصله پس از کشیدن، ایمپلنت قابل انجام است. اما گاهی نیاز به زمان برای ترمیم بافت وجود دارد (۳ تا ۶ ماه).
آیا دندان عقل با پوسیدگی شدید باید همیشه کشیده شود؟
در اغلب موارد بله، زیرا درمان دندان عقل دشوارتر است و معمولاً نگهداری آن ارزشی ندارد.
نتیجه‌گیری
در نهایت، باید گفت که دندان با پوسیدگی شدید در صورتی که ساختار کافی برای ترمیم نداشته باشد، به ناچار کشیده می‌شود. تشخیص این موضوع باید حتماً توسط دندانپزشک متخصص انجام شود. اگر دندانی دارید که به شدت پوسیده است یا فکر می‌کنید دیگر قابل نگهداری نیست، بهتر است همین امروز با کلینیک دندانپزشکی دکتر فربد سیفی یا دکتر فرزانه داشخانه تماس بگیرید تا بهترین تصمیم برای حفظ سلامت دهان و دندان شما گرفته شود.
در شهر مراغه مرکز دندانپزشکی دکتر فربد سیفی و دکتر فرزانه داشخانه یکی از مجهز ترین مراکز تخصصی مشاوره و درمان بیماری های لثه و دندان به شمار می آید. برای رزرو وقت و مشاره دقیق تر می توانید با شماه تلفن ۰۴۱۳۷۲۲۳۰۰۳ تماس حاصل فرمایید. همچنین سایر راه های تماس را می توانید در صفحه تماس با ما مشاهده کنید. برای مشاهده آموزش ها و روزمرگی های مطب نیز میتوانید پیج دکتر فربد سیفی در اینستاگرام و پیج دکتر فرزانه داشخانه در اینستاگرام را دنبال کنید.