دندان قروچه، علل و خطرات آن در ۵ دقیقه

دندان قروچه، علل و خطرات آن

دندان قروچه یا براکسیسم (Bruxism) یکی از مشکلات شایع در بین افراد است که معمولاً به شکل فشردن یا ساییدن دندان‌ها به یکدیگر رخ می‌دهد. این مشکل می‌تواند در طول روز یا هنگام خواب اتفاق بیفتد و در صورت تداوم، عوارض جدی برای دندان‌ها و سلامت کلی فرد به همراه داشته باشد. در این مقاله، به بررسی علل، خطرات و راه‌های درمان دندان قروچه پرداخته‌ایم.

دندان قروچه چیست؟

دندان قروچه به حالتی اطلاق می‌شود که فرد به‌صورت غیرارادی دندان‌های خود را به هم می‌فشارد یا می‌ساید. این عارضه ممکن است به‌طور موقت یا مزمن ظاهر شود و اگر به‌درستی مدیریت نشود، باعث آسیب‌های دائمی به دندان‌ها، فک و حتی کیفیت خواب فرد می‌شود.

براساس تحقیقات، دندان قروچه در دو نوع اصلی دسته‌بندی می‌شود:

1. دندان قروچه روزانه: این نوع بیشتر به دلیل استرس، اضطراب یا عادت‌های نادرست رخ می‌دهد.
2. دندان قروچه شبانه: این نوع در هنگام خواب اتفاق می‌افتد و اغلب فرد از آن آگاه نیست.

 

علل دندان قروچه

۱. استرس و اضطراب

یکی از شایع‌ترین علل دندان قروچه، استرس و اضطراب است. فشار روانی می‌تواند باعث شود که فرد به‌صورت ناخودآگاه دندان‌های خود را به هم بفشارد.

۲. مشکلات خواب

اختلالات خواب مانند آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب) می‌تواند باعث بروز دندان قروچه شود. این اختلالات اغلب با حرکات غیرطبیعی فک همراه هستند.

۳. ناهماهنگی دندان‌ها

وجود ناهماهنگی در فک یا دندان‌ها ممکن است باعث ایجاد فشار غیرطبیعی روی دندان‌ها و در نتیجه بروز دندان قروچه شود.

۴. عادت‌های نادرست روزمره

عادت‌هایی مانند جویدن ناخن، آدامس جویدن بیش از حد یا گاز گرفتن مداد می‌تواند زمینه‌ساز دندان قروچه شود.

۵. عوامل ژنتیکی

مطالعات نشان داده‌اند که دندان قروچه ممکن است در خانواده‌ها به‌صورت ارثی وجود داشته باشد. اگر یکی از اعضای خانواده دچار این مشکل باشد، احتمال بروز آن در دیگران نیز افزایش می‌یابد.

۶. مصرف مواد محرک

مصرف کافئین، الکل یا مواد مخدر می‌تواند فعالیت غیرطبیعی عضلات فک را تحریک کرده و باعث دندان قروچه شود.

۷. داروها

برخی داروها، به‌ویژه داروهای ضدافسردگی یا روان‌پزشکی، می‌توانند به‌عنوان یک عارضه جانبی باعث دندان قروچه شوند.

 

خطرات دندان قروچه

۱. سایش و آسیب به دندان‌ها

یکی از مهم‌ترین خطرات دندان قروچه، سایش مینای دندان است. این سایش می‌تواند منجر به حساسیت دندان‌ها یا حتی شکستگی آن‌ها شود.

۲. درد فک و صورت

فشردن دندان‌ها به‌طور مداوم می‌تواند باعث درد و تنش در ناحیه فک و عضلات صورت شود.

۳. اختلالات مفاصل فکی (TMJ)

دندان قروچه ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در مفاصل فکی شود که به‌صورت درد، صدا دادن یا قفل شدن فک ظاهر می‌شود.

۴. سردردهای تنشی

فشردن دندان‌ها به‌طور مکرر می‌تواند منجر به سردردهای ناشی از تنش عضلانی شود.

۵. اختلالات خواب

افرادی که دچار دندان قروچه شبانه هستند، ممکن است خواب باکیفیتی نداشته باشند. این مسئله می‌تواند به خستگی روزانه و کاهش کارایی منجر شود.

۶. آسیب به لثه‌ها

دندان قروچه می‌تواند باعث تحلیل لثه‌ها و ایجاد مشکلاتی مانند خونریزی یا عفونت در آن‌ها شود.

 

راه‌های درمان دندان قروچه

۱. مدیریت استرس

مدیریت استرس و اضطراب می‌تواند به‌طور مؤثری از شدت دندان قروچه بکاهد. روش‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و مشاوره روان‌شناسی می‌توانند مفید باشند.

۲. استفاده از نایت گارد

نایت گارد (محافظ دندان شبانه) یکی از روش‌های مؤثر برای جلوگیری از آسیب‌های ناشی از دندان قروچه است. این وسیله به‌صورت سفارشی توسط دندان‌پزشک ساخته می‌شود و از تماس مستقیم دندان‌ها با یکدیگر جلوگیری می‌کند.

۳. اصلاح مشکلات دندانی

در مواردی که ناهماهنگی دندان‌ها عامل دندان قروچه باشد، اصلاح آن با ارتودنسی یا سایر روش‌های دندان‌پزشکی می‌تواند مشکل را برطرف کند.

۴. درمان اختلالات خواب

در صورتی که دندان قروچه به دلیل اختلالات خواب ایجاد شده باشد، مراجعه به متخصص خواب و درمان این اختلالات ضروری است.

۵. مصرف دارو

در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای شل‌کننده عضلات یا داروهای ضداضطراب تجویز کند. البته مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک انجام شود.

۶. اجتناب از مواد محرک

کاهش مصرف کافئین، الکل و سیگار می‌تواند به کاهش دندان قروچه کمک کند.

۷. تمرینات فیزیوتراپی

تمرینات خاصی برای کاهش تنش عضلات فک و بهبود وضعیت فکی وجود دارد که می‌تواند توسط فیزیوتراپیست تجویز شود.

چگونه از دندان قروچه پیشگیری کنیم؟

• کاهش استرس: با استفاده از روش‌های آرام‌بخش مانند مدیتیشن یا موسیقی درمانی.
• محدود کردن مصرف کافئین و الکل: به‌ویژه در ساعات پایانی روز.
• ایجاد محیط خواب آرام: با کاهش نور و صداهای محیطی.
• مشاوره با دندان‌پزشک: برای بررسی وضعیت دندان‌ها و تجویز ابزارهای مناسب مانند نایت گارد.

 

نتیجه‌گیری

دندان قروچه یک مشکل شایع است که اگر به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند عوارض جدی برای دندان‌ها و سلامت عمومی فرد ایجاد کند. شناخت علل و خطرات این عارضه و اقدام به درمان آن، می‌تواند به حفظ سلامت دهان و دندان و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.

برای پیشگیری و درمان دندان قروچه، مراجعه به دندان‌پزشک و استفاده از روش‌های متناسب با شرایط فرد ضروری است. اگر شما نیز با این مشکل مواجه هستید، بهتر است هرچه زودتر اقدام به مشاوره با یک متخصص نمایید.

در شهر مراغه مرکز دندانپزشکی دکتر فربد سیفی و دکتر فرزانه داشخانه یکی از مجهز ترین مراکز تخصصی مشاوره و درمان بیماری های لثه و دندان به شمار می  آید. برای رزرو وقت و مشاره دقیق تر می توانید با شماه تلفن ۰۴۱۳۷۲۲۳۰۰۳ تماس حاصل فرمایید. همچنین سایر راه های تماس را می توانید در صفحه تماس با ما مشاهده کنید. برای مشاهده آموزش ها و روزمرگی های مطب نیز میتوانید پیج دکتر فربد سیفی در اینستاگرام و پیج دکتر فرزانه داشخانه در اینستاگرام را دنبال کنید.