مقدمه
تنفس دهانی یکی از مشکلات رایج است که نه تنها بر سلامت عمومی بدن تأثیر میگذارد، بلکه میتواند به اختلالات مختلفی مانند خواب نامناسب، خشکی دهان، بوی بد دهان و حتی مشکلات ساختاری در فک و صورت منجر شود. این مشکل معمولاً در کودکان و بزرگسالانی که مشکلات ساختاری یا انسدادی در مجرای بینی دارند، شایع است. ارتودنسی دندان بهعنوان یکی از راههای مؤثر در درمان تنفس دهانی به شمار میآید. در این مقاله، به بررسی چگونگی تأثیر ارتودنسی دندان بر بهبود تنفس دهانی میپردازیم.
تنفس دهانی چیست و چرا اتفاق میافتد؟
تنفس دهانی زمانی اتفاق میافتد که فرد به جای استفاده از بینی برای تنفس، از دهان استفاده کند. این مشکل ممکن است به دلیل انسداد مجرای بینی، بزرگ بودن لوزهها، انحراف تیغهی بینی یا مشکلات فک و دندانها رخ دهد. تنفس دهانی میتواند منجر به مشکلاتی مانند خشکی دهان، افزایش خطر پوسیدگی دندانها و بوی بد دهان شود.
علل تنفس دهانی
- انسداد بینی: مشکلات ساختاری در بینی، مانند انحراف تیغه بینی یا تنگی مجرای بینی، میتوانند تنفس از بینی را دشوار کنند.
- بزرگی لوزهها: لوزههای بزرگ ممکن است باعث مسدود شدن مجرای بینی شوند و فرد را مجبور به تنفس از دهان کنند.
- مشکلات ارتودنسی: ناهنجاریهای فکی و دندانی میتوانند باعث انسداد مجرای تنفسی شوند و فرد را به تنفس از دهان وادار کنند.
ارتودنسی دندان و نقش آن در درمان تنفس دهانی
ارتودنسی دندان مجموعهای از روشهای درمانی است که به اصلاح ناهنجاریهای دندانی و فکی میپردازد. این روشها میتوانند با ایجاد تغییراتی در ساختار فک و دندانها، مجرای هوایی را باز کرده و به بهبود تنفس از بینی کمک کنند. در ادامه به روشهایی که ارتودنسی به بهبود تنفس دهانی کمک میکند، اشاره میکنیم.
۱. گشاد کردن قوس فکی
یکی از روشهای رایج در ارتودنسی برای درمان تنفس دهانی، گشاد کردن قوس فکی است. این کار به وسیلهی دستگاههایی مانند اکسپندر یا وسیعکنندههای فکی انجام میشود. با گشاد شدن قوس فکی، فضای بیشتری برای زبان و مجرای هوایی ایجاد شده و تنفس از بینی تسهیل میشود.
۲. اصلاح جلو یا عقب بودن فکها
در برخی موارد، ناهنجاریهای فکی مانند جلو یا عقب بودن فکها میتوانند به انسداد مجرای هوایی منجر شوند. ارتودنسی با استفاده از ابزارهایی مانند هدگیر یا جراحی فک، میتواند این ناهنجاریها را اصلاح کرده و جریان هوایی بهتری ایجاد کند.
۳. حرکت دادن دندانها به موقعیتهای مناسب
در ارتودنسی، با حرکت دادن دندانها به سمت موقعیتهای صحیح، میتوان به باز شدن فضای بیشتری در دهان کمک کرد. این اقدام باعث بهبود تنفس و کاهش نیاز به تنفس دهانی میشود.
۴. استفاده از ریتینرهای شبانه
برخی افراد پس از درمان ارتودنسی نیاز به استفاده از ریتینرهای شبانه دارند. این ریتینرها به ثابت نگهداشتن دندانها در موقعیتهای اصلاحشده کمک کرده و باعث میشوند که فرد از دهان نفس نکشد و به تدریج عادت به تنفس دهانی را کاهش دهد.
مزایای درمان تنفس دهانی با ارتودنسی
۱. بهبود سلامت دهان و دندان
با کاهش تنفس دهانی، خشکی دهان نیز کاهش مییابد و خطر پوسیدگی دندانها و بوی بد دهان کمتر میشود.
۲. بهبود کیفیت خواب
ارتودنسی با کمک به باز شدن مجرای هوایی، میتواند به کاهش مشکلات خواب مانند آپنهی خواب کمک کند و کیفیت خواب را بهبود بخشد.
۳. افزایش اعتماد به نفس
با اصلاح مشکلات فکی و دندانی، چهره و ساختار صورت بهتر میشود و این به افزایش اعتماد به نفس فرد کمک میکند.
چه زمانی نیاز به مراجعه به ارتودنتیست داریم؟
در صورتی که تنفس دهانی به صورت مداوم و در شرایط عادی روزانه یا در خواب وجود داشته باشد، مراجعه به ارتودنتیست ضروری است. ارتودنتیست میتواند با انجام معاینات دقیق و بررسی مشکلات ساختاری در فک و دندانها، راهحلهای مناسب را ارائه دهد.
روشهای جایگزین یا مکمل ارتودنسی برای بهبود تنفس دهانی
۱. جراحی بینی یا لوزهها
در برخی موارد، تنفس دهانی به دلیل مشکلات ساختاری در بینی یا بزرگی لوزهها ایجاد میشود. در این صورت، جراحی بینی یا لوزهها میتواند به عنوان روشهای مکمل در کنار ارتودنسی مؤثر باشد.
۲. تمرینات تنفسی
تمرینات تنفسی مانند تمرینات تنفس دیافراگمی یا یوگا میتوانند به بهبود الگوی تنفس کمک کنند و به مرور زمان تنفس از بینی را تقویت کنند.
۳. استفاده از دستگاههای کمکی در خواب
برخی از افراد میتوانند با استفاده از دستگاههای کمکی مانند CPAP یا دستگاههای ویژه تنفس در خواب، کیفیت تنفس خود را بهبود بخشند.
نتیجه گیری
در شهر مراغه مرکز دندانپزشکی دکتر فربد سیفی و دکتر فرزانه داشخانه یکی از مجهز ترین مراکز تخصصی ارتودنسی متحرک و ارتودنسی ثابت دندان به شمار می آید. برای رزرو وقت و مشاره دقیق تر می توانید با شماه تلفن ۰۴۱۳۷۲۲۳۰۰۳ تماس حاصل فرمایید. همچنین سایر راه های تماس را می توانید در صفحه تماس با ما مشاهده کنید. برای مشاهده آموزش ها و روزمرگی های مطب نیز میتوانید پیج دکتر فربد سیفی در اینستاگرام و پیج دکتر فرزانه داشخانه در اینستاگرام را دنبال کنید.
سوالات متداول
آیا ارتودنسی میتواند تنفس دهانی را بهطور کامل درمان کند؟
بله، در بسیاری از موارد، ارتودنسی میتواند ناهنجاریهای فکی و دندانی که منجر به تنفس دهانی میشوند را بهطور مؤثر اصلاح کند. با این حال، ممکن است در برخی شرایط نیاز به روشهای درمانی مکمل باشد.
چه مدت زمان لازم است تا ارتودنسی تأثیرات خود را روی تنفس دهانی نشان دهد؟
مدت زمان اثرگذاری ارتودنسی به نوع مشکل و میزان ناهنجاری بستگی دارد. به طور معمول، ممکن است بین چند ماه تا چند سال زمان ببرد.
آیا ارتودنسی برای کودکان موثرتر است یا بزرگسالان؟
ارتودنسی برای هر دو گروه موثر است، اما به دلیل انعطافپذیری بیشتر ساختارهای فکی در کودکان، نتایج آن سریعتر و موثرتر خواهد بود.
آیا بعد از ارتودنسی نیاز به تمرینات تنفسی هم داریم؟
بله، انجام تمرینات تنفسی میتواند به بهبود الگوی تنفس کمک کند و عادت به تنفس از بینی را تقویت کند. این تمرینات به عنوان مکمل ارتودنسی بسیار مؤثر هستند.
آیا تنفس دهانی مشکلات دیگری نیز ایجاد میکند؟
بله، تنفس دهانی ممکن است مشکلاتی مانند خشکی دهان، افزایش خطر عفونتهای دهان و دندان، و کاهش کیفیت خواب را ایجاد کند. همچنین در طولانیمدت ممکن است به تغییرات ساختاری در فک و صورت منجر شود.