مقدمه
در دنیای امروز، زیبایی لبخند و سلامت دهان و دندان اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است. افراد بسیاری برای رفع ناهنجاریهای دندانی و فکی به سراغ درمانهای ارتودنسی میروند. اما یکی از پرتکرارترین سؤالاتی که ذهن بیماران را به خود مشغول میکند، این است که «ارتودنسی متحرک بهتر است یا ثابت؟» انتخاب بین این دو روش نیازمند شناخت دقیق مزایا، معایب و کاربردهای هرکدام است. در این مقاله، بهصورت جامع و کاربردی، به بررسی تفاوتهای ارتودنسی ثابت و متحرک میپردازیم تا بتوانید تصمیمی آگاهانه و مناسب با شرایط خود بگیرید.

ارتودنسی متحرک چیست؟
ارتودنسی متحرک یکی از روشهای درمانی است که در آن از دستگاههایی استفاده میشود که بیمار میتواند آنها را از دهان خارج کند. این نوع ارتودنسی بیشتر برای درمانهای ابتدایی، اصلاح ناهنجاریهای جزئی یا در دوران رشد فک و دندانها کاربرد دارد. دستگاههای متحرک معمولاً از جنس پلاستیک شفاف یا اکریلیک بوده و با اجزای فلزی برای اعمال نیرو بر دندانها همراه هستند. بیمار باید دستگاه را روزانه به مدت مشخصی در دهان خود نگه دارد، معمولاً بین ۱۶ تا ۲۲ ساعت.
مزایای ارتودنسی متحرک
- قابلیت خارج کردن آسان: بیمار میتواند هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن دستگاه را خارج کند، که این موضوع رعایت بهداشت دهان را بسیار آسانتر میکند.
- راحتی در استفاده: ارتودنسی متحرک در بسیاری از مواقع راحتتر از ارتودنسی ثابت است، بهخصوص در روزهای ابتدایی درمان.
- ظاهر زیباتر: برخی مدلهای ارتودنسی متحرک شفاف هستند و کمتر به چشم میآیند، که برای بزرگسالان یا نوجوانان حساس به ظاهر، گزینهی مناسبی است.
- هزینهی مقرونبهصرفه: معمولاً هزینه ارتودنسی متحرک کمتر از نوع ثابت است، مخصوصاً در درمانهای سادهتر.
معایب ارتودنسی متحرک
- نیاز به همکاری بیمار: چون دستگاه قابلیت خارج کردن دارد، در صورتی که بیمار همکاری کافی نداشته باشد و از آن بهصورت مداوم استفاده نکند، درمان با شکست مواجه خواهد شد.
- محدودیت در درمان ناهنجاریهای شدید: دستگاههای متحرک قدرت و کنترل محدودی دارند و نمیتوانند مشکلات شدید یا پیچیده دندانی را بهخوبی درمان کنند.
- تأثیر اولیه بر گفتار: در هفتههای اول ممکن است فرد در صحبت کردن دچار اختلال موقتی شود.
- احتمال گم شدن یا آسیب دیدن دستگاه: قابلیت برداشت دستگاه به معنای احتمال بالاتر برای گم شدن یا آسیب دیدن آن نیز هست.

ارتودنسی ثابت چیست؟
ارتودنسی ثابت شامل براکتها و سیمهایی است که توسط دندانپزشک به دندانها چسبانده میشوند و تا پایان درمان از دهان بیمار جدا نمیگردند. این نوع درمان برای اصلاح ناهنجاریهای متوسط تا شدید کاربرد دارد. کنترل و دقت بالا در اعمال نیرو از مزایای اصلی ارتودنسی ثابت است.
مزایای ارتودنسی ثابت
- عدم نیاز به همکاری زیاد بیمار: چون دستگاهها از دهان خارج نمیشوند، تأثیر همکاری بیمار بر روند درمان بسیار کمتر از ارتودنسی متحرک است.
- مناسب برای درمانهای پیچیده: ارتودنسی ثابت قدرت بالایی در حرکت دادن دندانها دارد و برای اصلاح ناهنجاریهای فکی و دندانی پیچیده بهترین انتخاب است.
- نتایج دقیق و ماندگار: به دلیل دقت بالای کنترل نیروها، نتایج درمان با ارتودنسی ثابت معمولاً ماندگارتر و رضایتبخشتر هستند.
- تنوع در نوع براکتها: از براکتهای فلزی گرفته تا سرامیکی و شفاف، تنوع زیادی برای پاسخ به نیازهای زیبایی وجود دارد.
معایب ارتودنسی ثابت
- رعایت بهداشت دشوارتر: با توجه به اینکه براکتها و سیمها دائماً در دهان هستند، تمیز کردن دندانها نیاز به دقت و تلاش بیشتری دارد.
- محدودیتهای غذایی: افراد باید از خوردن غذاهای سفت، چسبناک و شیرینی زیاد پرهیز کنند تا دستگاه آسیب نبیند.
- ناراحتیهای اولیه: در هفتههای اول ممکن است بیمار احساس ناراحتی یا زخم در ناحیهی لبها و گونهها داشته باشد.
- هزینهی بالاتر: هزینه ارتودنسی ثابت، بهویژه در درمانهای طولانیمدت، بیشتر از نوع متحرک است.
مقایسه ارتودنسی متحرک و ثابت در شرایط مختلف
۱. سن بیمار
- در کودکان و نوجوانانی که هنوز در سن رشد هستند، ارتودنسی متحرک گزینهی خوبی است.
- برای بزرگسالان یا افرادی با ناهنجاریهای شدیدتر، ارتودنسی ثابت کارایی بیشتری دارد.
۲. نوع ناهنجاری
- ناهنجاریهای خفیف مانند فاصله بین دندانها یا چرخشهای جزئی با ارتودنسی متحرک قابل درمان است.
- مشکلات پیچیده مانند کراسبایت، دیپبایت یا جلو آمدگی فک معمولاً نیاز به ارتودنسی ثابت دارند.
۳. مدت زمان درمان
- درمان با ارتودنسی متحرک در بسیاری از موارد سریعتر است، اما این بهشدت وابسته به همکاری بیمار است.
- ارتودنسی ثابت معمولاً زمان بیشتری نیاز دارد اما نتایج دقیقتر و بادوامتری به دنبال دارد.
۴. بهداشت دهان و دندان
- اگر فرد بهداشت دهان خوبی ندارد یا توانایی مراقبت دقیق از دندانها را ندارد، ارتودنسی متحرک ممکن است انتخاب مناسبتری باشد.
- در ارتودنسی ثابت، خطر پوسیدگی دندان در صورت رعایت نکردن بهداشت افزایش مییابد.

ارتودنسی متحرک یا ثابت؟ کدام بهتر است؟
هیچیک از دو روش ارتودنسی متحرک یا ثابت برتری مطلقی نسبت به دیگری ندارد. هر روش بسته به شرایط فرد، سن، نوع ناهنجاری و سبک زندگی میتواند مناسب باشد. اگر به دنبال درمانی کمهزینهتر، قابل برداشت و راحت هستید و مشکل دندانی شما خفیف است، ارتودنسی متحرک گزینهی خوبی است. اما اگر مشکل شما جدیتر است و میخواهید نتیجهای دقیق و ماندگار داشته باشید، ارتودنسی ثابت انتخاب بهتری خواهد بود.
جمعبندی
انتخاب بین ارتودنسی متحرک و ثابت تصمیمی نیست که بتوان آن را بدون بررسی دقیق گرفت. مشاوره با متخصص ارتودنسی و ارزیابی دقیق وضعیت فک و دندانهای شما ضروری است. در کلینیک دندانپزشکی دکتر فربد سیفی و دکتر فرزانه داشخانه در مراغه، با بهرهگیری از جدیدترین روشهای درمانی و تخصصی، خدمات ارتودنسی متناسب با نیاز شما ارائه میشود. با مراجعه به این مرکز میتوانید با اطمینان خاطر بهترین روش درمانی را انتخاب کرده و گامی مؤثر در مسیر زیبایی لبخند خود بردارید.
در شهر مراغه مرکز دندانپزشکی دکتر فربد سیفی و دکتر فرزانه داشخانه یکی از مجهز ترین مراکز تخصصی ارتودنسی به شمار می آید. برای رزرو وقت و مشاوره دقیق تر می توانید با شماه تلفن ۰۴۱۳۷۲۲۳۰۰۳ تماس حاصل فرمایید. همچنین سایر راه های تماس را می توانید در صفحه تماس با ما مشاهده کنید. برای مشاهده آموزش ها و روزمرگی های مطب نیز میتوانید پیج دکتر فربد سیفی در اینستاگرام و پیج دکتر فرزانه داشخانه در اینستاگرام را دنبال کنید.