مقدمه
بهداشت دهان و دندان بخش مهمی از سلامت کلی بدن است. علاوه بر مسواک زدن، نخ دندان کشیدن یکی از روشهای اصلی و ضروری برای حفظ سلامت دندانها و لثههاست. بسیاری از افراد ممکن است نخ دندان کشیدن را به عنوان یک بخش اضافی از روتین بهداشت دهان خود نادیده بگیرند، اما واقعیت این است که نخ دندان کشیدن ضروری است و نقش مهمی در جلوگیری از بیماریهای دهان و دندان دارد. در این مقاله به بررسی علل و دلایل اهمیت نخ دندان کشیدن پرداخته میشود و توضیح میدهیم که چرا نخ دندان کشیدن ضروری است.
نخ دندان کشیدن چیست؟
نخ دندان کشیدن فرآیندی است که طی آن با استفاده از یک تکه نخ نازک و قوی، پلاکها و باقیماندههای غذا که در بین دندانها و زیر خط لثه گیر کردهاند، برداشته میشود. برخلاف مسواک زدن که تنها سطح بیرونی دندانها را تمیز میکند، نخ دندان کشیدن به نواحیای دسترسی دارد که مسواک نمیتواند به آن برسد.
چرا نخ دندان کشیدن ضروری است؟
نخ دندان کشیدن به دلایل متعددی ضروری است. از جمله مهمترین دلایل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیشگیری از پوسیدگی دندانها:
پلاکهای دندانی که در اثر باقیماندن ذرات غذا و باکتریها روی دندانها و بین آنها ایجاد میشوند، منجر به پوسیدگی دندانها میشوند. با نخ دندان کشیدن منظم، میتوان این پلاکها را از بین برد و خطر پوسیدگی دندانها را کاهش داد. - جلوگیری از بیماریهای لثه:
یکی از مهمترین دلایل بروز بیماریهای لثه، تجمع پلاکها و باکتریها در بین دندانها و زیر خط لثه است. با نخ دندان کشیدن میتوان این باکتریها را از بین برد و از التهاب و عفونت لثه جلوگیری کرد. - کاهش بوی بد دهان:
ذرات غذایی که در بین دندانها گیر میکنند و تجزیه میشوند، میتوانند منجر به بوی بد دهان شوند. نخ دندان کشیدن به طور منظم میتواند به از بین بردن این ذرات و در نتیجه کاهش بوی بد دهان کمک کند. - حفظ سلامت عمومی بدن:
تحقیقات نشان داده است که بیماریهای لثه ممکن است با سایر مشکلات سلامتی مانند بیماریهای قلبی و دیابت مرتبط باشند. با نخ دندان کشیدن و حفظ سلامت لثهها میتوان خطر بروز این مشکلات را کاهش داد.
نخ دندان کشیدن چگونه انجام میشود؟
برای دستیابی به بهترین نتایج، نخ دندان کشیدن باید به درستی انجام شود. در ادامه به مراحل صحیح نخ دندان کشیدن اشاره میکنیم:
- انتخاب نخ دندان مناسب:
ابتدا باید نخ دندانی را انتخاب کنید که مناسب باشد. نخ دندانهای مختلفی در بازار وجود دارد، از نخهای نازک و مومی تا نخهای ضخیمتر و غیرمومی. انتخاب نخ دندان مناسب بسته به نیازهای فردی و فضاهای بین دندانی متفاوت است. - نخ دندان را به درستی بپیچید:
حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر از نخ دندان را بریده و دو انتهای آن را به دور انگشتان میانی خود بپیچید. بخش کوچکی از نخ دندان را بین انگشتان شست و اشاره خود نگه دارید. - قرار دادن نخ دندان بین دندانها:
نخ دندان را با ملایمت بین دو دندان قرار دهید و به آرامی آن را به طرف بالا و پایین حرکت دهید. مراقب باشید که نخ دندان را به شدت به لثهها فشار ندهید، زیرا ممکن است باعث آسیب به لثهها شود. - تمیز کردن زیر خط لثه:
نخ دندان را به آرامی به شکل C به دور هر دندان خم کنید تا زیر خط لثه را نیز تمیز کند. این کار باعث میشود که باکتریها و پلاکها از زیر لثهها نیز پاک شوند. - استفاده از بخشهای تمیز نخ دندان:
برای هر دندان از بخش تمیزی از نخ دندان استفاده کنید تا از انتقال باکتریها از یک دندان به دندان دیگر جلوگیری شود.
نخ دندان کشیدن در مقایسه با مسواک زدن
مسواک زدن یک بخش اساسی از روتین بهداشت دهان است، اما نخ دندان کشیدن نیز به همان اندازه اهمیت دارد. مسواک زدن تنها سطح بیرونی دندانها را تمیز میکند و نمیتواند به طور مؤثر پلاکها و ذرات غذایی که بین دندانها و زیر خط لثه گیر کردهاند را بردارد. در واقع، حدود ۳۵٪ از سطح دندانها توسط مسواک به خوبی تمیز نمیشود و اینجاست که نخ دندان کشیدن ضروری است.
انواع نخ دندان
نخ دندانها در انواع مختلفی عرضه میشوند که هر کدام برای نیازهای خاصی طراحی شدهاند. در ادامه به برخی از انواع رایج نخ دندانها اشاره میکنیم:
- نخ دندانهای نازک و مومی:
این نوع نخ دندانها به دلیل نازک بودن، به راحتی بین دندانها قرار میگیرند و برای افرادی که فاصله بین دندانهایشان کم است، مناسب هستند. پوشش مومی روی نخ دندان باعث میشود که نخ به راحتی روی دندانها بلغزد. - نخ دندانهای ضخیمتر و غیرمومی:
این نوع نخ دندانها برای افرادی که فاصله بین دندانهایشان بیشتر است یا لثههای حساس دارند، مناسب هستند. نخ دندانهای ضخیمتر به خوبی بین دندانها قرار میگیرند و تمیز کردن مؤثرتری را فراهم میکنند. - نخ دندانهای طعمدار:
برخی از نخ دندانها دارای طعمهایی مانند نعناع یا توت فرنگی هستند که استفاده از آنها را خوشایندتر میکند و میتواند به کاهش بوی بد دهان نیز کمک کند.
نخ دندان کشیدن و تاثیر آن بر بیماریهای لثه
یکی از مهمترین دلایل اهمیت نخ دندان کشیدن، تأثیر آن بر پیشگیری و کنترل بیماریهای لثه است. بیماریهای لثه ناشی از تجمع پلاکها و باکتریها در بین دندانها و زیر خط لثه است. اگر این پلاکها به موقع از بین نروند، میتوانند باعث التهاب لثهها (ژنژیویت) و در مراحل پیشرفتهتر منجر به بیماریهای پریودنتال شوند.
مراحل بیماری لثه
- ژنژیویت:
ژنژیویت اولین مرحله از بیماری لثه است که با التهاب و خونریزی لثهها مشخص میشود. در این مرحله، بیماری قابل بازگشت است و با بهبود بهداشت دهان و دندان، از جمله نخ دندان کشیدن منظم، میتوان آن را درمان کرد. - پریودنتیت:
اگر ژنژیویت درمان نشود، ممکن است به پریودنتیت تبدیل شود که در آن لثهها و استخوانهای اطراف دندانها آسیب میبینند. پریودنتیت ممکن است باعث از دست دادن دندانها شود و نیاز به درمانهای پیچیدهتری مانند جراحی داشته باشد.
نخ دندان کشیدن و تاثیر آن بر سلامت عمومی بدن
تحقیقات نشان داده است که بهداشت دهان و دندان به سلامت عمومی بدن نیز مرتبط است. باکتریهای موجود در دهان میتوانند از طریق جریان خون به سایر بخشهای بدن منتقل شوند و مشکلاتی مانند بیماریهای قلبی، دیابت و حتی مشکلات تنفسی ایجاد کنند. نخ دندان کشیدن منظم و حفظ سلامت لثهها میتواند به کاهش خطر این مشکلات کمک کند.
آیا نخ دندان کشیدن برای همه مناسب است؟
نخ دندان کشیدن برای اکثر افراد مناسب و ضروری است. با این حال، افرادی که دارای ارتودنسی هستند یا لثههای بسیار حساسی دارند، ممکن است نیاز به استفاده از ابزارهای دیگری مانند واترپیک یا نخ دندانهای خاص داشته باشند. مشاوره با دندانپزشک میتواند به انتخاب بهترین روش نخ دندان کشیدن برای این افراد کمک کند.
نخ دندان کشیدن و کودکان
شروع نخ دندان کشیدن از سنین کودکی میتواند به پیشگیری از بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان در سنین بالاتر کمک کند. والدین باید کودکان خود را به نخ دندان کشیدن عادت دهند و به آنها نشان دهند که چرا نخ دندان کشیدن ضروری است. استفاده از نخ دندانهای مخصوص کودکان که کوچکتر و نرمتر هستند، میتواند به این کار کمک کند.
نتیجهگیری
نخ دندان کشیدن یکی از اصلیترین و ضروریترین بخشهای روتین بهداشت دهان و دندان است که نقش مهمی در پیشگیری از بیماریهای دندان و لثه ایفا میکند. با نخ دندان کشیدن منظم و صحیح، میتوان پلاکها و باکتریهای مضر را از بین برد و سلامت دهان و دندانها را حفظ کرد. اهمیت نخ دندان کشیدن نباید نادیده گرفته شود و باید به عنوان یک عادت روزانه در زندگی همه افراد جا بیافتد.
نخ دندان کشیدن نه تنها به بهبود سلامت دهان و دندان کمک میکند، بلکه میتواند به سلامت عمومی بدن نیز کمک کند و از بروز مشکلاتی مانند بیماریهای قلبی و دیابت جلوگیری کند. پس بهتر است همین امروز نخ دندان کشیدن را به عنوان یک عادت روزانه در برنامه بهداشت دهان خود قرار دهید و از فواید بیشمار آن بهرهمند شوید.
در شهر مراغه مرکز دندانپزشکی دکتر فربد سیفی و دکتر فرزانه داشخانه یکی از مجهز ترین مراکز تخصصی مشاوره و درمان بیماری های دهان و دندان به شمار می آید. برای رزرو وقت و مشاره دقیق تر می توانید با شماه تلفن ۰۴۱۳۷۲۲۳۰۰۳ تماس حاصل فرمایید. همچنین سایر راه های تماس را می توانید در صفحه تماس با ما مشاهده کنید. برای مشاهده آموزش ها و روزمرگی های مطب نیز میتوانید پیج دکتر فربد سیفی در اینستاگرام و پیج دکتر فرزانه داشخانه در اینستاگرام را دنبال کنید.
سوالات متداول درباره نخ دندان کشیدن
۱. چرا نخ دندان کشیدن ضروری است؟
نخ دندان کشیدن کمک میکند تا پلاکها و ذرات غذایی که بین دندانها و زیر خط لثه گیر کردهاند از بین بروند. این عمل از پوسیدگی دندانها و بیماریهای لثه جلوگیری میکند و به بهبود بهداشت دهان و دندان کمک میکند.
۲. آیا مسواک زدن به تنهایی کافی است؟
خیر، مسواک زدن تنها سطح دندانها را تمیز میکند و نمیتواند به طور کامل پلاکها و ذرات غذایی بین دندانها را بردارد. نخ دندان کشیدن این نواحی دستنیافتنی را تمیز میکند و تکمیلکننده مسواک زدن است.
۳. چه زمانی باید نخ دندان کشید؟
نخ دندان کشیدن باید حداقل یک بار در روز، قبل از مشواک زدن ترجیحاً قبل از خواب، انجام شود. این کار به جلوگیری از تجمع پلاکها و باکتریها در طول شب کمک میکند.
۴. آیا کودکان هم باید نخ دندان بکشند؟
بله، از زمانی که دو دندان کودک به هم نزدیک میشوند، نخ دندان کشیدن برای او ضروری میشود. والدین باید به کودکان کمک کنند تا این عادت را از سنین پایین یاد بگیرند.
۵. آیا نخ دندان کشیدن میتواند به لثهها آسیب برساند؟
اگر نخ دندان به درستی استفاده شود، نه تنها به لثهها آسیب نمیرساند، بلکه از بیماریهای لثه نیز جلوگیری میکند. با این حال، فشار زیاد یا استفاده نادرست از نخ دندان ممکن است باعث زخم یا خونریزی لثهها شود.
۶. آیا نخ دندانهای مختلفی وجود دارد؟
بله، نخ دندانها در انواع مختلفی مانند مومی، غیرمومی و طعمدار عرضه میشوند. انتخاب نوع مناسب نخ دندان بستگی به نیازهای فردی و ترجیحات شما دارد.
۷. آیا نخ دندان کشیدن میتواند به کاهش بوی بد دهان کمک کند؟
بله، نخ دندان کشیدن میتواند ذرات غذایی که باعث بوی بد دهان میشوند را از بین ببرد و به کاهش بوی بد دهان کمک کند.
۸. اگر لثههایم هنگام نخ دندان کشیدن خونریزی کنند، چه کار کنم؟
خونریزی لثهها ممکن است نشانه التهاب یا بیماری لثه باشد. اگر این مشکل مداوم است، بهتر است با یک دندانپزشک مشورت کنید. با این حال، ادامه دادن به نخ دندان کشیدن با دقت و مراقبت میتواند به بهبود سلامت لثهها کمک کند.